Thức khuya có tác hại gì cho trí nhớ và khả năng tập trung

Bạn có bao giờ tự hỏi vì sao sáng hôm sau thức dậy lại “đầu óc như đặc quỳnh”, nhớ gì cũng quên, học bài mãi không vào? Theo nghiên cứu từ Đại học Harvard và rất nhiều tài liệu mà đội ngũ chibi.edu.vn tổng hợp, thủ phạm chính là thói quen thức khuya đang âm thầm “ăn mòn” bộ não của bạn mỗi đêm.

Thức khuya làm teo hồi hải mã – “kho lưu trữ” của trí nhớ

Hồi hải mã (hippocampus) là vùng não chịu trách nhiệm chuyển đổi ký ức ngắn hạn thành dài hạn. Khi bạn ngủ dưới 6 tiếng liên tục trong nhiều ngày:

  • Thể tích hồi hải mã giảm rõ rệt (nghiên cứu đăng trên tạp chí Nature 2023)
  • Khả năng ghi nhớ tên người mới, số điện thoại, công thức giảm 30–40%
  • Tăng 51% nguy cơ mắc Alzheimer về sau (theo nghiên cứu kéo dài 10 năm tại Mỹ)
Thức khuya có tác hại gì cho trí nhớ

Hormone cortisol tăng cao, “đốt cháy” khả năng tập trung

Thời gian ngủ

Mức cortisol sáng hôm sau

Khả năng tập trung

7–9 tiếng

Bình thường

100%

5–6 tiếng

Tăng 50%

Còn ~70%

Dưới 5 tiếng

Tăng 100–150%

Chỉ còn 40–50%

Cortisol cao khiến bạn dễ cáu gắt, mất tập trung, đọc một đoạn văn 3 lần vẫn không hiểu.

7 tác hại trực tiếp lên trí nhớ và sự tập trung 

7 tác hại trực tiếp lên trí nhớ và sự tập trung 

  • Trí nhớ ngắn hạn “bay màu” — quên ngay những gì vừa học 5 phút trước
  • Tốc độ xử lý thông tin chậm lại 25–30% — làm bài thi, phản xạ kém
  • Khả năng đa nhiệm (multitasking) gần như bằng 0
  • Dễ bị “brain fog” (sương mù não) cả ngày hôm sau
  • Tăng nguy cơ ADHD ở người trẻ (theo nghiên cứu 2024 tại Hàn Quốc)
  • Giảm 19% hiệu suất học tập/làm việc (theo Sleep Journal)
  • Tích tụ protein beta-amyloid — chất gây bệnh Alzheimer
Làm sao để cứu vãn trí nhớ nếu đã lỡ thức khuya nhiều năm?

Làm sao để cứu vãn trí nhớ nếu đã lỡ thức khuya nhiều năm?

  • Ngủ bù đúng cách: 1 tiếng ngủ bù buổi trưa chỉ bù được 15 phút nợ ngủ đêm
  • Áp dụng quy tắc 10-3-2-1-0: 10h không caffeine, 3h không ăn nặng, 2h không làm việc, 1h không ánh sáng xanh, 0 lần bấm báo thức lại
  • Dùng kỹ thuật “sleep hygiene” + bổ sung magnesium glycinate 30 phút trước ngủ
  • Tập thói quen ngủ trước 23h30 trong vòng 21 ngày liên tục → não sẽ tự “reset”

Đừng để những đêm dài cày phim, lướt điện thoại đánh cắp tương lai của chính bạn. Và nếu bạn vẫn còn thức khuya để… đọc Manga thì ít nhất hãy đặt báo thức ngủ đúng giờ nhé, vì chính các nhân vật Manga cũng cần ngủ để “lên level” chứ không phải thức trắng đâu!