Wagner là ai? Tổ chức quân sự bí ẩn và vai trò của tên cầm đầu Yevgeny Prigozhin
Wagner, một tổ chức lính đánh thuê nổi tiếng toàn cầu, được biết đến với sự tàn bạo và vai trò trong các cuộc xung đột trên thế giới, từ Ukraine đến Syria. Đứng sau Wagner là Yevgeny Prigozhin, một người từng phủ nhận liên quan nhưng sau đó đã thừa nhận vai trò của mình. Hãy cùng khám phá về Wagner và những ảnh hưởng của nó trên chính trường quốc tế.
Wagner là ai?
Wagner, chính thức được biết đến như một công ty quân sự tư nhân, là một tổ chức lính đánh thuê có trụ sở tại Nga, được thành lập vào năm 2014 bởi Yevgeny Prigozhin - một doanh nhân có mối quan hệ mật thiết với Tổng thống Vladimir Putin.
Mặc dù hoạt động như một thực thể tư nhân, Wagner được cho là có liên kết chặt chẽ với chính phủ Nga và thường được coi là công cụ để Moskva thực hiện các chiến dịch quân sự ở nước ngoài mà không cần can thiệp trực tiếp.
Tổ chức này đã tham gia vào nhiều cuộc xung đột trên toàn cầu, bao gồm nhưng không giới hạn ở Syria, Libya, Ukraine và một số quốc gia châu Phi, nơi họ nổi tiếng với các chiến thuật tàn bạo và bị cáo buộc vi phạm nhân quyền nghiêm trọng.
Wagner đã đóng vai trò quan trọng trong cuộc xâm lược Ukraine của Nga từ năm 2022, tuy nhiên, vào tháng 6 năm 2023, tổ chức này gây chấn động khi tiến hành một cuộc nổi dậy ngắn ngủi chống lại giới lãnh đạo quân sự Nga, mặc dù sau đó đã nhanh chóng rút lui.
Sự kiện này làm dấy lên nhiều câu hỏi về vị thế của Wagner trong cấu trúc quyền lực của Nga, cũng như tương lai của tổ chức này trong các hoạt động quân sự toàn cầu của Moskva.
Mặc dù vẫn còn nhiều bí ẩn xung quanh cơ cấu tổ chức, nguồn tài trợ và phạm vi hoạt động chính xác của Wagner, nhưng tầm ảnh hưởng và sự hiện diện của họ trong các khu vực xung đột trên thế giới đã khiến tổ chức này trở thành một chủ đề gây tranh cãi và được quan tâm sâu sắc trong các cuộc thảo luận về địa chính trị và an ninh quốc tế.
Giới thiệu về Yevgeny Prigozhin - Người đứng sau Wagner
Yevgeny Prigozhin, thường được biết đến với biệt danh "Đầu bếp của Putin", là một nhân vật đầy tranh cãi và ảnh hưởng trong giới tinh hoa Nga. Sinh năm 1961 tại Leningrad (nay là Saint Petersburg), Prigozhin có một quá khứ phức tạp, từng bị kết án tù vì tội trộm cắp và lừa đảo trong thời kỳ Liên Xô.
Sau khi được thả, ông bắt đầu sự nghiệp kinh doanh với một chuỗi cửa hàng hot dog, dần dần mở rộng sang lĩnh vực nhà hàng cao cấp, nơi ông gặp và phục vụ Vladimir Putin, từ đó xây dựng mối quan hệ với vị tổng thống tương lai của Nga.
Sự nghiệp của Prigozhin phát triển mạnh mẽ dưới thời Putin, với các hợp đồng cung cấp thực phẩm béo bở cho quân đội Nga và các tổ chức chính phủ. Tuy nhiên, ông nổi tiếng nhất với vai trò là người sáng lập và tài trợ chính cho Tập đoàn Wagner - một tổ chức lính đánh thuê có ảnh hưởng lớn.
Prigozhin cũng bị cáo buộc đứng sau "nhà máy trolls" Internet Research Agency, can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ năm 2016. Mặc dù lâu năm phủ nhận liên quan đến Wagner, vào năm 2022, ông công khai thừa nhận vai trò của mình.
Đỉnh điểm của sự nghiệp đầy biến động của Prigozhin là cuộc nổi dậy ngắn ngủi chống lại giới lãnh đạo quân sự Nga vào tháng 6/2023, dẫn đến sự sụp đổ của đế chế Wagner và cái chết bí ẩn của ông trong một vụ tai nạn máy bay vào tháng 8/2023.
Cuộc đời của Prigozhin là một câu chuyện phức tạp về quyền lực, tham vọng và sự phản bội trong chính trường Nga, để lại nhiều câu hỏi về tác động lâu dài của ông đối với địa chính trị toàn cầu.
Wagner và vai trò trên trường quốc tế
Wagner, tổ chức lính đánh thuê có nguồn gốc từ Nga, đã trở thành một nhân tố quan trọng và gây tranh cãi trên trường quốc tế, đặc biệt trong các khu vực xung đột và bất ổn.
Được thành lập vào năm 2014, Wagner đã mở rộng hoạt động ra khắp thế giới, từ Đông Âu đến Trung Đông và châu Phi, thường hoạt động như một công cụ để Nga mở rộng ảnh hưởng địa chính trị mà không cần can thiệp quân sự trực tiếp.
Tại Syria, Wagner đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chế độ Assad, tham gia vào các chiến dịch chống lại phe đối lập và Nhà nước Hồi giáo. Ở Libya, tổ chức này hỗ trợ Tướng Khalifa Haftar trong cuộc nội chiến, góp phần làm phức tạp thêm tình hình địa chính trị ở Bắc Phi.
Tại châu Phi cận Sahara, đặc biệt là ở Cộng hòa Trung Phi, Mali, và Sudan, Wagner đã thiết lập sự hiện diện đáng kể, cung cấp dịch vụ an ninh, huấn luyện quân sự và khai thác tài nguyên, đồng thời bị cáo buộc vi phạm nhân quyền nghiêm trọng.
Sự hiện diện của Wagner ở các quốc gia này không chỉ mở rộng ảnh hưởng của Nga mà còn thách thức lợi ích của phương Tây trong khu vực. Trong cuộc xung đột Ukraine, Wagner đóng vai trò quan trọng trong chiến dịch quân sự của Nga, tham gia vào các trận đánh ác liệt như ở Bakhmut.
Hoạt động của Wagner thường được đánh giá là gây bất ổn cho an ninh khu vực, làm phức tạp các nỗ lực giải quyết xung đột quốc tế và thách thức trật tự thế giới hiện tại.
Mặc dù cuộc nổi dậy ngắn ngủi vào tháng 6/2023 và cái chết của người sáng lập Yevgeny Prigozhin đã làm suy yếu tổ chức, nhưng ảnh hưởng của Wagner vẫn còn đó, để lại nhiều câu hỏi về tương lai của các công ty quân sự tư nhân trong địa chính trị toàn cầu và vai trò của Nga trên trường quốc tế.
Cuộc nổi dậy và sự liên quan của Wagner với Điện Kremlin
Cuộc nổi dậy của Wagner vào tháng 6 năm 2023 và mối quan hệ phức tạp của tổ chức này với Điện Kremlin là một chương đầy kịch tính trong lịch sử chính trị Nga hiện đại.
Được coi là "cánh tay nối dài" không chính thức của Điện Kremlin trong các hoạt động quân sự ở nước ngoài, Wagner đã lâu được cho là có mối liên hệ chặt chẽ với chính quyền Tổng thống Putin.
Tuy nhiên, căng thẳng bắt đầu leo thang khi Yevgeny Prigozhin, người sáng lập Wagner, công khai chỉ trích giới lãnh đạo quân đội Nga về cách điều hành chiến dịch ở Ukraine.
Đỉnh điểm xảy ra vào ngày 23-24 tháng 6, khi Prigozhin tuyên bố nổi dậy chống lại Bộ Quốc phòng Nga, dẫn đầu một đoàn xe thiết giáp tiến về Moscow. Sự kiện này gây chấn động toàn cầu, được coi là thách thức nghiêm trọng nhất đối với quyền lực của Putin kể từ khi ông nắm quyền.
Cuộc nổi dậy kết thúc nhanh chóng sau khi có sự can thiệp của Belarus, nhưng để lại nhiều câu hỏi về tính ổn định của chế độ Putin và mối quan hệ giữa Điện Kremlin với các lực lượng bán quân sự như Wagner.
Hậu quả của sự kiện này bao gồm việc Wagner phải tái cơ cấu, với nhiều thành viên được cho là đã chuyển sang các đơn vị khác hoặc tiếp tục hoạt động dưới sự kiểm soát chặt chẽ hơn của nhà nước Nga.
Cái chết bí ẩn của Prigozhin trong một vụ tai nạn máy bay hai tháng sau đó càng làm dấy lên nghi vấn về sự trả thù của Điện Kremlin. Sự kiện này không chỉ làm sáng tỏ những rạn nứt trong hệ thống quyền lực của Nga mà còn cho thấy sự phức tạp trong việc Điện Kremlin sử dụng và kiểm soát các lực lượng bán quân sự.
Nó cũng đặt ra câu hỏi về tương lai của các hoạt động bí mật của Nga ở nước ngoài và khả năng của Putin trong việc duy trì sự ổn định chính trị trong nước.
Nhóm Wagner và Yevgeny Prigozhin đã tạo nên một dấu ấn đậm nét trong các cuộc xung đột trên thế giới. Việc tìm hiểu về Wagner không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các cuộc chiến hiện tại mà còn cảnh báo về sức mạnh của các tổ chức quân sự tư nhân. Hãy theo dõi bài viết để có cái nhìn sâu sắc hơn về tổ chức này và những hậu quả của nó.