Ngủ nhiều có tốt không? 10 tác hại ngủ nhiều khiến cơ thể mệt mỏi
Thực tế, việc ngủ quá nhiều không mang lại những lợi ích như nhiều người lầm tưởng, mà ngược lại còn gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe. Từ những vấn đề về tâm lý, thể chất cho đến sự suy giảm năng lượng, ngủ quá mức có thể khiến cơ thể trở nên mệt mỏi hơn. Hãy cùng khám phá 10 tác hại của việc ngủ nhiều và tìm hiểu vì sao giấc ngủ điều độ mới thực sự mang lại sức khỏe toàn diện.
Ngủ quá nhiều là gì?
Thời gian ngủ được khuyến nghị có thể thay đổi tùy thuộc vào từng giai đoạn cuộc đời, mức độ hoạt động, tình trạng sức khỏe và thói quen sinh hoạt của mỗi người. Khi căng thẳng hoặc bị ốm, bạn có thể cảm thấy cần ngủ nhiều hơn.
Tuy nhiên, dù nhu cầu ngủ có thể khác nhau ở từng người, các chuyên gia khuyên rằng người trưởng thành nên ngủ từ 7 đến 9 giờ mỗi đêm để đảm bảo sức khỏe. Ngủ quá nhiều thường được coi là vượt quá khoảng thời gian này, và có thể gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe tổng thể.
Nguyên nhân khiến chúng ta ngủ nhiều hơn bình thường
Có nhiều yếu tố dẫn đến tình trạng ngủ nhiều hơn bình thường. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:
Chứng ngưng thở khi ngủ: Chứng ngưng thở khi ngủ gây ra tình trạng ngừng thở tạm thời trong giấc ngủ, dẫn đến hiện tượng ngáy và khó thở. Do thiếu oxy trong khi ngủ, bạn dễ cảm thấy buồn ngủ vào ban ngày.
Chứng ngủ rũ: Người mắc chứng ngủ rũ thường cảm thấy buồn ngủ đột ngột và không thể duy trì sự tỉnh táo, gây ra tình trạng ngủ nhiều hơn.
Rối loạn giấc ngủ: Các yếu tố như tiếng ồn, ánh sáng, đau nhức cơ thể hoặc sử dụng chất kích thích có thể làm gián đoạn giấc ngủ, khiến bạn bị thiếu ngủ và phải ngủ bù vào ngày hôm sau.
Tâm lý lo lắng, trầm cảm: Những tình trạng tâm lý như lo lắng quá mức hay trầm cảm có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ, khiến bạn dễ mệt mỏi và ngủ nhiều hơn, nhưng giấc ngủ không đủ chất lượng.
Suy giáp: Tuyến giáp hoạt động kém có thể gây cảm giác buồn ngủ, ngay cả khi bạn đã ngủ đủ vào ban đêm.
Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm, hoặc thuốc cảm cúm có tác dụng an thần và khiến bạn dễ ngủ hơn bình thường.
Di truyền: Một số người có đột biến gen hiếm gặp dẫn đến tình trạng ngủ nhiều hơn bình thường, không do tác động từ các yếu tố khác.
Sử dụng rượu bia: Rượu bia và các chất kích thích khác có thể làm gián đoạn giấc ngủ, bao gồm cả việc gây ra chứng ngưng thở khi ngủ, dẫn đến cảm giác mệt mỏi và cần ngủ nhiều hơn vào ban ngày.
Tác hại của ngủ nhiều khiến bạn tăng cân
Ngủ nhiều có tốt không? Thực tế, việc ngủ quá nhiều khiến cơ thể không thể đào thải hết lượng chất béo tích tụ, dẫn đến nguy cơ tăng cân. Tăng cân không chỉ ảnh hưởng đến vóc dáng mà còn gây ra nhiều hệ quả sức khỏe như đau nửa đầu, mất khẩu vị, khó thụ thai, đau nhức cơ thể, và tăng mức cholesterol.
Ngủ nhiều không chỉ gây mệt mỏi mà còn làm tăng nguy cơ đau đầu, đặc biệt là chứng đau nửa đầu. Người ta thường gọi hiện tượng này là "đau đầu cuối tuần" do sự gián đoạn mức serotonin - một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng. Tương tự, ngủ trưa quá lâu cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ buổi tối, khiến bạn dễ gặp phải chứng đau đầu vào sáng hôm sau.
Ngủ nhiều gây đau lưng: Việc nằm quá lâu có thể làm tăng nguy cơ đau lưng, đặc biệt nếu bạn đã có vấn đề về cột sống. Thời gian nằm dài trong một tư thế làm cơ cứng lại, gây đau và làm trầm trọng thêm triệu chứng đau lưng. Bác sĩ thường khuyến nghị những người bị đau lưng nên ngủ với thời gian vừa đủ và tham gia các hoạt động thể chất nhẹ để duy trì sự linh hoạt.
Ngủ nhiều ảnh hưởng đến não bộ: Ngủ quá nhiều có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng nhận thức, làm giảm sự tập trung và suy giảm trí nhớ. Điều này khiến bạn khó hoàn thành công việc hàng ngày và tăng nguy cơ mắc các vấn đề tâm lý.
Nguy cơ mắc bệnh tim mạch: Theo nghiên cứu của Hiệp hội Giấc ngủ Mỹ, những người ngủ từ 9 – 11 giờ mỗi đêm có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn 28%. Hơn nữa, ngủ nhiều còn làm tăng nguy cơ tử vong do biến chứng tim mạch lên tới 34%. Việc tăng cân kết hợp với lối sống ít vận động và ngủ nhiều cũng làm gia tăng khả năng mắc bệnh tiểu đường tuýp II.
Rối loạn nhịp sinh học: Việc ngủ quá nhiều có thể gây rối loạn nhịp sinh học, khiến đồng hồ sinh học không khớp với chu kỳ tự nhiên của ngày và đêm. Điều này có thể làm bạn khó ngủ vào ban đêm nhưng lại dễ buồn ngủ vào ban ngày, gây rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng.
Nguy cơ trầm cảm: Ngủ nhiều thường đi kèm với trầm cảm, và nó cũng là một trong những dấu hiệu cảnh báo của căn bệnh này. Những người ngủ hơn 10 giờ mỗi đêm thường có sức khỏe tâm lý kém hơn so với những người ngủ đủ giấc. Do đó, duy trì một thói quen ngủ lành mạnh là điều cần thiết để giảm các triệu chứng trầm cảm.
Ngủ nhiều cũng khiến bạn mệt mỏi: Ngủ quá nhiều có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, vì việc ngủ quá mức làm cho cơ thể không có đủ thời gian để trải qua các giai đoạn giấc ngủ chất lượng. Tình trạng này dẫn đến sự mệt mỏi kéo dài cả ngày, gây ảnh hưởng đến tâm trạng, khả năng tập trung, và có thể làm tăng nguy cơ tai nạn.
Giảm khả năng sinh sản: Ngủ quá nhiều có thể ảnh hưởng đến hormone, bao gồm cả hormone sinh sản. Theo nghiên cứu, phụ nữ ngủ quá nhiều khi điều trị thụ tinh trong ống nghiệm có tỷ lệ thụ thai thấp hơn 43% so với những người ngủ đủ giấc. Ngược lại, phụ nữ ngủ ít hơn 6 giờ mỗi đêm có hiệu quả thụ tinh trong ống nghiệm cao hơn 46%.
Nguy cơ tử vong sớm: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc ngủ quá nhiều và nguy cơ tử vong sớm. Nguyên nhân của tình trạng này có thể là do ngủ quá nhiều gây ra viêm nhiễm, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và béo phì, góp phần dẫn đến tử vong sớm.
Ngủ bao nhiêu là đủ?
Nhu cầu giấc ngủ thay đổi theo độ tuổi
Mỗi độ tuổi sẽ có nhu cầu giấc ngủ khác nhau để đảm bảo cơ thể được tái tạo năng lượng đầy đủ. Dưới đây là thời gian ngủ được khuyến nghị cho từng độ tuổi
- Trẻ sơ sinh (0-3 tháng): 14-17 giờ mỗi ngày.
- Trẻ sơ sinh (4-11 tháng): 12-15 giờ mỗi ngày.
- Trẻ mới biết đi (1-2 tuổi): 11-14 giờ mỗi ngày.
- Trẻ mẫu giáo (3-5 tuổi): 10-13 giờ mỗi ngày.
- Trẻ em tuổi đi học (6-13 tuổi): 9-11 giờ mỗi ngày.
- Thanh thiếu niên (14-17 tuổi): 8-10 giờ mỗi ngày.
- Người lớn (18-64 tuổi): 7-9 giờ mỗi ngày.
- Người lớn tuổi (65+ tuổi): 7-8 giờ mỗi ngày.
Việc đảm bảo giấc ngủ đủ thời gian theo từng giai đoạn tuổi là yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe và năng lượng cho mỗi người.
Cách khắc phục tình trạng ngủ nhiều
Ngủ quá nhiều có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe. Dưới đây là một số biện pháp giúp bạn khắc phục tình trạng này để có giấc ngủ điều độ và lành mạnh hơn:
Xây dựng thói quen ngủ đều đặn: Thiết lập giờ ngủ và giờ thức cố định mỗi ngày, kể cả vào cuối tuần. Việc duy trì lịch ngủ đều đặn sẽ giúp cơ thể thích nghi với nhịp sinh học tự nhiên, hạn chế ngủ quá mức.
Tạo môi trường ngủ thoải mái: Đảm bảo phòng ngủ của bạn yên tĩnh, tối, và có nhiệt độ phù hợp để tạo ra không gian lý tưởng cho giấc ngủ. Tránh để những yếu tố gây nhiễu như ánh sáng mạnh hoặc tiếng ồn làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
Giảm thiểu thời gian ngủ trưa: Ngủ trưa quá lâu có thể khiến bạn khó ngủ vào ban đêm và dẫn đến ngủ quá nhiều. Giới hạn giấc ngủ trưa từ 10-20 phút để giúp tỉnh táo vào buổi chiều mà không ảnh hưởng đến giấc ngủ đêm.
Tăng cường hoạt động thể chất: Vận động thường xuyên không chỉ giúp bạn có sức khỏe tốt mà còn cải thiện chất lượng giấc ngủ. Tập thể dục nhẹ vào ban ngày giúp bạn dễ ngủ vào buổi tối và tránh tình trạng ngủ quá nhiều.
Hạn chế tiêu thụ caffeine và đồ uống có cồn: Caffeine và rượu có thể ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ, gây gián đoạn và khiến bạn cảm thấy mệt mỏi vào ban ngày. Hạn chế uống cà phê hoặc các loại đồ uống chứa cồn vào buổi chiều và tối.
Thực hiện các hoạt động kích thích trí não: Tham gia vào các hoạt động giúp kích thích tư duy như đọc sách, chơi trò chơi trí tuệ, hoặc học tập có thể giúp bạn tỉnh táo và giảm bớt mong muốn ngủ nhiều.
Kiểm tra sức khỏe: Nếu bạn ngủ quá nhiều do các yếu tố sức khỏe như rối loạn giấc ngủ, suy giáp, hoặc trầm cảm, hãy tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ để có các phương pháp điều trị phù hợp.
Giảm căng thẳng và lo lắng: Thực hành các phương pháp thư giãn như thiền, yoga, hoặc hít thở sâu để giảm căng thẳng. Khi tâm trạng được cải thiện, chất lượng giấc ngủ cũng sẽ tốt hơn, từ đó giúp hạn chế tình trạng ngủ quá mức.
Bằng cách áp dụng những biện pháp này, bạn có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ và duy trì một lối sống lành mạnh, tránh những tác hại do ngủ quá nhiều.
Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe của mỗi người, nhưng ngủ nhiều không đồng nghĩa với việc cơ thể sẽ được phục hồi tốt hơn. Trái lại, việc ngủ quá mức có thể mang lại nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe.
Chính vì thế, hãy lắng nghe cơ thể để hiểu nhu cầu giấc ngủ của bản thân và duy trì thói quen ngủ từ 7 - 8 giờ mỗi đêm, đảm bảo giấc ngủ đều đặn và đúng giờ. Điều này sẽ giúp bạn duy trì một cơ thể khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.
Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về những tác hại của việc ngủ quá nhiều cũng như cách khắc phục để duy trì giấc ngủ lành mạnh. Giấc ngủ đủ và chất lượng sẽ giúp bạn có một sức khỏe tốt và tinh thần minh mẫn. Hãy luôn lắng nghe cơ thể và điều chỉnh thói quen ngủ hợp lý để đạt được trạng thái khỏe mạnh nhất.